ĐƯỜNG HUYẾT-NIỆU

Soạn Thảo:Nguyễn Hải-Khoa: Y-Sinh Học

A-ĐẠI CƯƠNG GLUCID
-Glucid được thủy phân chủ yếu ở miệng và ruột non nhờ các Enzyme tiêu hóa tương ứng thành các đơn phân là các monosaccharide.Vì tinh bột chiếm số lượng chủ yếu trong thức ăn glucid nên sản phẩm tiêu hóa cuối cùng là glucose.
-tinh bột được thủy phân bởi enzym tiêu hóa Amylase.Amylase có hai dạng là anpha-amylase và beta-amylase.trong đó cơ thể người chỉ tổng hợp được dạng anpha-amylase.còn dạng beta-amylase có ở một số loại động vật có tác dụng thủy phân celullo.do đó: cơ thể người không hấp thu được celulo.
-Sự chuyển hóa glucose được trình bày ở sơ đồ trên.
Kết luận:
+đo đường trong máu ta biết năng lượng cung cấp đủ hay thiếu.
+đo Acid lactic trong máu ta biết điều kiện vận động là yếm khí hay hiếu khí.
B-GLYCEMIA (ĐƯỜNG HUYẾT):
1-Định nghĩa: Gluscose tự do/máu
-Đường Huyết là lượng glucose tụ do lưu thông trong máu.
2-Trị số đối chiếu:(là trị số bình thường lượng đường trong máu là bao nhiêu)
àtùy phương pháp đo,tuy máu là máu động hay máu tĩnh mạch.
Ta có các phương pháp định lượng đường trong máu như: khử ; Furfaral ; enzyme.
+Phương pháp khử: cho kết qua hơi cao so với thực tế.
+ Phương pháp Furfaral: cho kết quả hơi thấp so với thực tế.
+Phương pháp Enzyme: cho kết quá chính xác nhất về lượng đường trong máu.
-Theo phương pháp Ezyme thì lượng đường trong máu là từ:
80-120mg/l hoặc 0.8-1.2g/l và đây là con số chính xác
3-Thay đổi sinh lý bệnh :
-ta thấy: theo khảo sát 100 người bị bệnh tiểu đường
trong đó:

+35/100 người : bệnh do thiếu hormon Insulin
+75/100 người : bệnh do thiếu Insulin cộng với triệu chứng cường các hormon tăng đường huyết.Đây là các trường hợp khó chửa trị do phải kết hợp nhiêu phương pháp,hiện tại chỉ có thể làm giảm triệu chứng chứ chưa có phương pháp điều
trị tối ưu

KHÁI QUÁT:
3.1-Insulin:tác dụng làm giảm đường huyết bằng cách:
a-tác dụng
a.1.Tăng rút glucose khỏi máu:
+tăng tiêu thụ glucose tế bào.
+tăng sự tổng hợp mỡ từ đường.
+tăng tổng hợp glycogen từ glucose.
a.2.Ngăn tạo glucose:
-ức chế chuyển glycogen thành glucose trong máu.
-ức ché quá trình tân tạo gluocse.
b-Cơ chế tác dụng:
-Insulin làm giảm đường huyết qua tác động làm tăng vận chuyển glucose qua màng tế bào để làm tăng quá trình biến đổi glucose thành glycogen.
-Thúc đẩy Enzyme Hexokinase
-Ức chế Enzyme phospharylase.
3.2-Glucagon: có tác dụng làm tăng đường huyết
Glucagon tuyến tụy có tác dụng làm tăng đường huyết thông qua cơ chế hoạt hóa phosphorylase ở gan để tăng phân giải glycogen thành glucose.
3.3-Adrenalin: là hormon tuyến tủy thượng thận có tác dụng phân giải glucogen thành glucose ở gan và ở cơ,thông qua cơ chế làm tăng hoạt tính phosphorylase.
3.4-Glucocorticoiders: là hormon võ thượng thận có tác dụng làm tăng đường huyết bằng cách tăng tân tạo đường,tăng hấp thụ đường ở ruột,tăng phân giải glucogen,ức chế tiêu thụ glucos ở mô.
3.5-T3 ; T4 :là hormon tuyến giáp trạng có tác dụng làm tăng đường huyết bằng cách tăng phân giải glycogen thành glucose,tăng quá trình dị hóa glucose,tăng hấp thụ glucose ở ruột,tăng glucose trong máu.
3.6-GH: có tác dụng làm tăng đường huyết bằng cách ức chế Enzyme Hexokinase.
3.7-ACTH: Là kích thích tố tuyến vỏ thượng thận.có tác dụng làm tăng đường huyết.
3.8-TSH: kích tố tuyến giáp.có tác dụng là tăng đường huyết.
C-CÁC XÉT NGHIỆM ĐÁNH GIÁ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ)>:
-Cơ sở 1: Đường Huyết-Đường Niệu
+đường huyết cao - đường niệu cao : ĐTĐ
+đường huyết cao - đường niệu không có : ĐTĐ gọi là ĐTĐ do ngưỡng thận cao (tức thận hoạt động tốt).
+đường huyết bình thường - đường niệu cao : ĐTĐ do ngưỡng thận thấp.
-Cơ sở 2: định lượng Inulin trong máu: nồng độ bình thường,thấp và cao : có receptor.
-Cơ sở 3: định lượng petid c tương tự định lượng insulin (không có receptor)
-cơ sở 4: định lượng Lipid trong máu để theo dõi biến chứng của ĐTĐ lên thận.
-Cơ sở 6: HB1C: theo dõi lượng đường máu trước đó.(xét nghiệm xem bênh nhân có dùng thuốc đều đặn trước thời gian đến tái khám hay không)