tổng hợp:Nguyễn Long Hải-Khoa: Y-Sinh Học
A-ĐẠI CƯƠNG VỀ CHUYỂN HÓA LIPID
1.Quá Trình Chuyển Hóa Lipid: bài viết chỉ chú ý đến vai trò và các xét nghiệm về lipid còn phần chuyển hóa chỉ tóm tắt một vài đặc điểm Các giai đoạn chuyển hóa lipid sau:
1-nhũ tương hóa chất béo.
2-thủy phân triglycerid.
3-tái tổng hợp triglycerid
4-tạo Chylomicron (cm)
5-Chylomicron lưu thông trong máu.
6-Lipoprotein lipase thủy phân chylomicron.
7-Acid béo vào tế bào.
2.Vài Trò-Nhu Cầu Cơ Thể-Các Dạng Tồn Tại Của Lipid :
a.Vai Trò :
-cung cấp năng lượng cho cơ thể : oxy hóa hoàn toàn 1g mỡ sẽ cung cấp 9.1 Kcal,một khẩu phần ăn hợp lý cung cấp khoảng 25% năng lượng cơ thể.
-nguồn năng lượng dự trữ lớn nhất trong cơ thể.
-tham gia cấu trúc cơ thể và là bản chất của một số hợp chất quan trọng.
b-Nhu Cầu :
-khoảng 1g/1kg thể trong/ngày
-tăng khi cần chống lạnh.
-1g lipid cung cấp khoảng 9.1 Kcal.
c.Các Dạng Lipid:
-Lipid dự trữ: chủ yếu là triglycerid.
-Lipid màng(chiếm khoảng 10% trọng lượng khô của tổ chức):phospholipid; cerebrozid; glucolipid.
-Lipid vận chuyển:
B-VẬN CHUYỂN LIPID MÁU:
-có 4 loại protein huyết tương chính vận chuyển lipid trong máu là: Chylomicron ; VLDL ; LDL ; HDL
àThành phần Lipid các loại lipoprotein thường giống nhau gồm: triglycerid; CE (cholesterol este hóa) ; chelesterol ; phospholipid. Nhưng khác nhau về tổng lượng và tỷ lệ các loại lipid trên.
-Nguyên Tắc Cấu Trúc: các phần tử hoặc các nhóm ưa nước quay ra ngoài(vỏ bọc),phần nhân là các phần tử các gốc kỵ nước.
-Bằng phương pháp điện di chúng ta có thể tách được nhiều lipoprotein ờ trong máu.
C-CHỨC NĂNG CỦA LIPOPROTEIN :
-Chylomicron :chuyển triglycerid từ thức ăn ở đường tiêu hóa qua thành ruột đến gan.
-VLDL (very low density lipoprotein) : lipoprotein có tỷ trọng rất thấp chuyển triglycerid nội sinh từ gan đến mô ngoại vi.
-LDL (low density lipoprotein) : lipoprotein có tỷ trọng thấp.đây là loại chất béo khôn g tốt cho cơ thể,chúng vận chuyển cholesterol từ gan đến các tế bào ngoại biên,50% cholesterol này làm xơ vữa động mạch,tạo các cục máu đông gân ách tắc mạch.
-HDL ( high density lipoprotein) : lipoprotein có tỷ trọng cao đây là loại chất béo tốt chúng vận chuyển cholesterol từ tế bào ngoại biên về gan chuyển hóa thành các chất khác.
D-SINH LÝ BỆNH :
v VLDL vận chuyển cholesterol từ gan đến các mô ngoại vi tại đây xãy ra quá trình thủy phân cholesterol ở các mô tham gia cấu tạo bào tương,màng...VLDL chuyển thành LDL chứa nhiều cholesterol,vì một nguyên nhân nào đó LDL không được các mô hấp thu,LDL vận chuyển trong máu nhiều tạo nên các mãng bám vào các động ,tĩnh mạch gây xơ,vữa hẹp động,tĩnh mạch gây nên các bệnh về tim mạch.
v Như Vậy :
+VLDLà IDLàLDL ( IDL là chất chuyển háo trung gian giữa VLDL và LDL) là chất vận chuyển cholesterol từ gan đến các tế bào ngoại biên khi LDL nhiều thì nồng độ cholesterol tăng cao trong máu có thể gây ứ động thành mạch,nguy cơ của bệnh xơ,vữa động mạch ,các lipoprotein này gọi là các lipoprotein gây xơ,vữa.
+HDL là chất vận chuyển ngược cholesterol từ tế bào ngoại vi về gan,chống ứ động cholesterol trong thành mạch máu.HDL được coi như là chất bảo vệ thành mạch chống xơ,vữa.
v Đối với VĐV thể thao : xét nghiệm máu nếu có kết quả quá cao lipid sẽ ảnh hưởng đến khả năng vận động,về lâu dài có thể sinh triệu chứng bệnh lý vì vậy phải tiến hành làm giảm lipid trong máu bằng các phương pháp sau :
ü -Kiêng Ăn : khẩu phần hợp lý tùy theo các giai đoạn tập luyện.
ü -Tập Luyện : các bài tập sức bền đòi hỏi tiêu hao nhiều năng lượng dự trữ.
ü -Thuốc : nếu các cách trên không có hiệu quả thì phải dùng thuốc.
ü -Phẩu Thuật : đặt ống thông…
1.Quá Trình Chuyển Hóa Lipid: bài viết chỉ chú ý đến vai trò và các xét nghiệm về lipid còn phần chuyển hóa chỉ tóm tắt một vài đặc điểm Các giai đoạn chuyển hóa lipid sau:
1-nhũ tương hóa chất béo.
2-thủy phân triglycerid.
3-tái tổng hợp triglycerid
4-tạo Chylomicron (cm)
5-Chylomicron lưu thông trong máu.
6-Lipoprotein lipase thủy phân chylomicron.
7-Acid béo vào tế bào.
2.Vài Trò-Nhu Cầu Cơ Thể-Các Dạng Tồn Tại Của Lipid :
a.Vai Trò :
-cung cấp năng lượng cho cơ thể : oxy hóa hoàn toàn 1g mỡ sẽ cung cấp 9.1 Kcal,một khẩu phần ăn hợp lý cung cấp khoảng 25% năng lượng cơ thể.
-nguồn năng lượng dự trữ lớn nhất trong cơ thể.
-tham gia cấu trúc cơ thể và là bản chất của một số hợp chất quan trọng.
b-Nhu Cầu :
-khoảng 1g/1kg thể trong/ngày
-tăng khi cần chống lạnh.
-1g lipid cung cấp khoảng 9.1 Kcal.
c.Các Dạng Lipid:
-Lipid dự trữ: chủ yếu là triglycerid.
-Lipid màng(chiếm khoảng 10% trọng lượng khô của tổ chức):phospholipid; cerebrozid; glucolipid.
-Lipid vận chuyển:
B-VẬN CHUYỂN LIPID MÁU:
-có 4 loại protein huyết tương chính vận chuyển lipid trong máu là: Chylomicron ; VLDL ; LDL ; HDL
àThành phần Lipid các loại lipoprotein thường giống nhau gồm: triglycerid; CE (cholesterol este hóa) ; chelesterol ; phospholipid. Nhưng khác nhau về tổng lượng và tỷ lệ các loại lipid trên.
-Nguyên Tắc Cấu Trúc: các phần tử hoặc các nhóm ưa nước quay ra ngoài(vỏ bọc),phần nhân là các phần tử các gốc kỵ nước.
-Bằng phương pháp điện di chúng ta có thể tách được nhiều lipoprotein ờ trong máu.
C-CHỨC NĂNG CỦA LIPOPROTEIN :
-Chylomicron :chuyển triglycerid từ thức ăn ở đường tiêu hóa qua thành ruột đến gan.
-VLDL (very low density lipoprotein) : lipoprotein có tỷ trọng rất thấp chuyển triglycerid nội sinh từ gan đến mô ngoại vi.
-LDL (low density lipoprotein) : lipoprotein có tỷ trọng thấp.đây là loại chất béo khôn g tốt cho cơ thể,chúng vận chuyển cholesterol từ gan đến các tế bào ngoại biên,50% cholesterol này làm xơ vữa động mạch,tạo các cục máu đông gân ách tắc mạch.
-HDL ( high density lipoprotein) : lipoprotein có tỷ trọng cao đây là loại chất béo tốt chúng vận chuyển cholesterol từ tế bào ngoại biên về gan chuyển hóa thành các chất khác.
D-SINH LÝ BỆNH :
v VLDL vận chuyển cholesterol từ gan đến các mô ngoại vi tại đây xãy ra quá trình thủy phân cholesterol ở các mô tham gia cấu tạo bào tương,màng...VLDL chuyển thành LDL chứa nhiều cholesterol,vì một nguyên nhân nào đó LDL không được các mô hấp thu,LDL vận chuyển trong máu nhiều tạo nên các mãng bám vào các động ,tĩnh mạch gây xơ,vữa hẹp động,tĩnh mạch gây nên các bệnh về tim mạch.
v Như Vậy :
+VLDLà IDLàLDL ( IDL là chất chuyển háo trung gian giữa VLDL và LDL) là chất vận chuyển cholesterol từ gan đến các tế bào ngoại biên khi LDL nhiều thì nồng độ cholesterol tăng cao trong máu có thể gây ứ động thành mạch,nguy cơ của bệnh xơ,vữa động mạch ,các lipoprotein này gọi là các lipoprotein gây xơ,vữa.
+HDL là chất vận chuyển ngược cholesterol từ tế bào ngoại vi về gan,chống ứ động cholesterol trong thành mạch máu.HDL được coi như là chất bảo vệ thành mạch chống xơ,vữa.
v Đối với VĐV thể thao : xét nghiệm máu nếu có kết quả quá cao lipid sẽ ảnh hưởng đến khả năng vận động,về lâu dài có thể sinh triệu chứng bệnh lý vì vậy phải tiến hành làm giảm lipid trong máu bằng các phương pháp sau :
ü -Kiêng Ăn : khẩu phần hợp lý tùy theo các giai đoạn tập luyện.
ü -Tập Luyện : các bài tập sức bền đòi hỏi tiêu hao nhiều năng lượng dự trữ.
ü -Thuốc : nếu các cách trên không có hiệu quả thì phải dùng thuốc.
ü -Phẩu Thuật : đặt ống thông…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét